Zasiłek chorobowy to świadczenia, które pracownik ma możliwość uzyskać od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Aby jednak do tego doszło, należy spełnić odpowiednie warunki i właściwie wypełnić pewne formularze. Nie jest to jednak skomplikowane. Jeśli więc zależy nam by uzyskać taki zasiłek chorobowy bądź zatrudniamy w naszej firmie pracowników i chcemy wiedzieć, jak wygląda ta sprawa, to zachęcam do poniższy artykuł rozwieje wszelkie wątpliwości.
Poniżej kilka najważniejszych tematów dotyczących zasiłku chorobowego z ZUS-u.
Zasiłek chorobowy – dla kogo i jak go uzyskać?
Generalnie trzeba wiedzieć, że kiedy nasz pracodawca zatrudnia mniej niż 20 osób, albo prowadzimy firmę – dokumenty konieczne do wypłaty zasiłku składamy w oddziale ZUS właściwym dla siedziby płatnika. Natomiast kiedy w naszym zakładzie pracuje ponad 20 osób – u pracodawcy.
Należy wiedzieć, że za okres zwolnienia przysługuje zasiłek w wysokości: 80 procent (70 procent w przypadku pobytu w szpitalu) naszego przeciętnego wynagrodzenia wyliczonego w ostatnich 12 miesięcy przed chorobą. Do 100 procent świadczenia mamy prawo tylko wtedy, kiedy:
- zachorujemy, będąc w ciąży
- mieliśmy wypadek w pracy (w drodze do pracy lub z pracy)
- musieliśmy poddać się badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców, tkanek i narządów
Jeśli ukończyliśmy 50 lat, począwszy od następnego roku kalendarzowego po roku, w którym miało to miejsce, dostaniemy 80 procent podstawy wymiaru zasiłku za pobyt w szpitalu od 15 do 33 dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym. Dotyczy to też osób wykonujących pracę nakładczą.
Gdy jesteśmy na etacie lub wykonujemy pracę nakładczą, za pierwsze 33 dni niezdolności do pracy w roku kalendarzowym zapłaci pracodawca (tzw. wynagrodzenie chorobowe). Od 34 dnia zasiłek chorobowy będzie wypłacał ZUS. Co też istotne, kiedy ukończyliśmy 50 lat, wówczas pracodawca wypłaci wynagrodzenie chorobowe tylko za pierwsze 14 dni. Począwszy od 15 dnia choroby, zasiłek dostaniemy z ZUS. Warto wiedzieć, że czternastodniowy okres wypłaty wynagrodzenia za czas choroby ma zastosowanie od następnego roku kalendarzowego, w którym ukończyliśmy 50 rok życia.
Zasiłek chobowy kiedy straciliśmy pracę
Kiedy straciliśmy pracę, dostaniemy zasiłek z ZUS, jeżeli niezdolność trwa bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała nie później niż w ciągu:
- 14 dni od ustania zatrudnienia
- 3 miesięcy od ustania zatrudnienia, w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni (lub innej choroby, której objawy ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby)
Należy wiedzieć, że zasiłek możemy pobierać maksymalnie przez 182 dni (270 – jeżeli jesteśmy w ciąży lub chorujemy na gruźlicę). Ponadto co istotne, jeśli jesteśmy na przymusowej kwarantannie albo zostaliśmy poddani izolacji (w tym domowej), mamy wówczas prawo do wynagrodzenia za czas choroby albo zasiłku chorobowego. Podstawą wypłaty świadczenia jest informacja w systemie informatycznym Centrum e-Zdrowia (system EWP).
Uważajmy na kontrole z ZUS
Należy wiedzieć, że ZUS ma prawo sprawdzić, nie tylko, czy rzeczywiście jesteśmy chorzy ale także to, w jaki sposób wykorzystujemy zwolnienie. A lekarz orzecznik ZUS może chcieć zweryfikować, czy lekarz prawidłowo ocenił nasz stan zdrowia. Na badanie możemy zostać wezwani:
- drogą elektroniczną – zawiadomienie będzie uznane za dostarczone, jeśli odpiszemy na maila. Kiedy tego nie zrobimy, ZUS uzna, że go nie otrzymaliśmy.
- telefonicznie – aby wezwanie było ważne, odbierając telefon z ZUS-u, musimy wyrazić zgodę na nagranie rozmowy. Brak zgody nie skutkuje karą.
- za pośrednictwem poczty – wysyłając wezwanie listem za potwierdzeniem odbioru.
- wysyłając pracownika z wezwaniem.
- za pośrednictwem pracodawcy – jeśli nie stawimy się na badanie u orzecznika i nie przedstawimy dokumentacji medycznej, wówczas nasze zwolnienie straci ważność.
Należy też wiedzieć, że ZUS może sprawdzić, czy zwolnienie wykorzystujemy w należyty sposób. Ta kontrola nie jest wcześniej zapowiedziana. Jeśli osoba kontrolująca nie zastanie nas w domu, wówczas ZUS przyśle nam pismo z prośbą o wyjaśnienie, gdzie wtedy byliśmy. Kiedy mieliśmy na przykład wyznaczone jakieś badania lub wizytę u lekarza, trzeba to będzie potwierdzić stosownym zaświadczeniem. Na złożenie wyjaśnienia mamy 3 dni. Po tym czasie dostaniemy upomnienie i kolejne 7 dni na wyjaśnienie sprawy. Jeżeli nie zareagujemy, stracimy wówczas prawo do zasiłku chorobowego za cały okres objęty zwolnieniem. Warto dodać, że jeśli zmienimy miejsce pobytu w czasie choroby, musimy w ciągu 3 dni powiadomić o tym ZUS.
Co po zasiłku chorobowym?
Kiedy kończy nam się zwolnienie, a nie czujemy się jeszcze na siłach, aby wrócić do pracy, zapytajmy wówczas lekarza czy mamy szansę na świadczenia rehabilitacyjne.
Należy wiedzieć, że możemy je uzyskać, jeżeli lekarz stwierdzi, że dalsze leczenie lub rehabilitacja dają nadzieję na podjęcie pracy. Świadczenie przysługuje po zakończeniu okresu pobierania zasiłku chorobowego. Aby zachować ciągłość, powinniśmy wniosek o nie (druk ZUS Np-7) złożyć w oddziale ZUS właściwym dla naszego miejsca zamieszkania co najmniej 1,5 miesiąca przed zakończeniem zwolnienia. Do wniosku należy dołączyć:
- zaświadczenie o stanie zdrowia (druk ZUS N-9) wypełnione przez lekarza leczącego.
- wywiad zawodowy z miejsca pracy (druk ZUS N-10); nie jest wymagany, jeżeli niezdolność do pracy powstała po ustaniu tytułu ubezpieczenia lub osoba niezdolna do pracy prowadzi firmę i jest ubezpieczeniowa.
- protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy – kiedy niezdolność do pracy pracownika była nim spowodowana.
Trzeba wiedzieć, że o przyznaniu świadczenia rehabilitacyjnego decyduje lekarz orzecznik ZUS. Maksymalny okres, na jaki może je przyznać, to 12 miesięcy czasu. Otrzymamy je w wysokości:
- 90 procent podstawy wymiaru (czyli naszych zarobków z 12 miesięcy przed chorobą) – przez pierwsze 90 dni.
- 75 procent podstawy wymiaru – za pozostały okres.
- 100 procent podstawy wymiaru, jeżeli niezdolność do pracy jest spowodowana ciążą, wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.
Zasiłek chorobowy – dodatkowe uwagi
Jeśli po okresie pobierania zasiłku rehabilitacyjnego nadal jesteśmy niezdolni do pracy, możemy wówczas wystąpić do ZUS o przyznanie nam renty. Do wniosku powinniśmy dołączyć między innymi informację dotyczącą okresów składkowych i nieskładkowych, dokumenty, które to potwierdzają, zaświadczenie o stanie zdrowia na druku OL-9 i dokumentację medyczną. Aby otrzymać rentę inwalidzką musimy łącznie spełniać następujące warunki:
- być niezdolnymi do pracy.
- mieć wymagany przez ZUS staż pracy (jest on różny w zależności od wieku, w jakim zachorowaliśmy, na przykład kiedy mamy 30 lat – 5 lat pracy).
Tak oto wiemy, jak funkcjonuje w Polsce zasiłek chorobowy i jak możemy go uzyskać.