Biznesplan stanowi jedno z najpopularniejszych narzędzi stosowanych przy realizacji przedsięwzięć o charakterze gospodarczym. Przedsiębiorca dysponujący dobrze skonstruowanym biznesplanem może osiągnąć zamierzone cele mniejszym nakładem czasu, wysiłków i kosztów. Otrzymuje również możliwość uzyskania zewnętrznego wsparcia finansowego dla swego przedsięwzięcia. Biznesplan to dokument, który określa plany firmy, pokazuje w jaki sposób te plany osiągnąć i dowodzi, że efekty spełniają wymagania adresata.
Trzeba pamiętać, że strategia biznesowa, którą chcemy stworzyć jest rodzajem dokumentu promocyjnego. Powinno z niego wynikać przeświadczenie o sukcesie zamierzonych celów.
Ważne by biznesplan był zwięzły, zawierał dokładny opis firmy, przedstawiał jej aktualny stan, potrzeby oraz perspektywy jakie daje wdrożenie przygotowanej strategii. Dobrze, aby dokument uwypuklił mocne strony przedsiębiorstwa, a jednocześnie w sposób realistyczny podchodził do problemów i przeszkód, które mogą się pojawić w przyszłości.
Spis treści:
- Definicja biznesplanu
- Istota i rodzaje biznesplanu
- Cele biznesplanu
- Biznesplan przykład i wzory
- Wzór biznesplanu do Urzędu Skarbowego
- Biznesplan – polecane książki
Definicja biznesplanu
Co to biznesplan? Słowo „biznesplan” pochodzi z języka angielskiego (business plan). Określa plan, projekt interesu, przedsięwzięcia. W ciągu kilkunastu lat istnienia w Polsce jego zakres i znaczenie rosły. Obecnie stanowi jeden z podstawowych elementów profesjonalnie działającego przedsiębiorstwa.
Możemy spotkać wiele definicji biznesplanu:
- Jedna z najpopularniejszych należy do prof. Jana W. Bossaka i mówi o koncepcji działania opartej na realistycznej ocenie dotychczasowych wyników, potencjału firmy, warunków konkurencji i tendencji rozwojowych rynku oraz postępu techniczno-organizacyjnego, który mógłby przyczynić się do wzrostu jej wartości rynkowej. Inaczej mówiąc, biznesplan określa zadania, środki i niezbędne sposoby działania zwiększające wartość rynkową naszego biznesu.
- Z kolei, dr Jerzy Skrzypczak uważa, że strategia biznesowa to dokument, który na podstawie sytuacji przedsiębiorstwa oraz danych historycznych określa cele firmy i sposoby ich osiągania uwzględniając istniejące uwarunkowania finansowe, marketingowe, rynkowe, kadrowe, organizacyjne czy technologiczne.
- Jedna z najprostszych definicji określa biznesplan jako zbiór uporządkowanych celów, zadań, które z nich wynikają oraz sposobów ich realizacji ujętych w formie pisemnego dokumentu. Określa on co jest do zrobienia, w jaki sposób będzie to robione, przy użyciu jakich zasobów oraz całkowite koszty realizacji danego projektu. Biznesplan stanowi rodzaj mapy, dzięki której przedsiębiorca może skutecznie realizować swoje cele.
Istota i rodzaje biznesplanu
Strategię biznesową rozumiemy jako plan gospodarczo-finansowy firmy, który prezentuje jej zamierzenia rozwojowe, argumenty dowodowe ich realności oraz syntetyczny wynik końcowy. Taki dokument bardzo często umożliwia otrzymanie kredytu lub pożyczki, co pozwala w sposób zorganizowany planować rozwój przedsiębiorstwa i przewidywać wszelkie zmiany jakie mogą być konieczne przy programach restrukturyzacyjnych.
Biznesplan można także sporządzać w celu przedstawienia wykonalności i opłacalności konkretnego przedsięwzięcia rozwojowego. W Polskich warunkach strategia biznesowa ukierunkowana jest głównie na przyszły dochód.
Biznesplan może dotyczyć:
- zadania inwestycyjnego
- małego biznesu
- modernizacji produkcji
- rozwoju eksportu i importu
- wprowadzenia na rynek nowego produktu lub usługi
- utworzenia i działania sieci handlowej
- zarządzania przedsiębiorstwem
- pozyskania i wykorzystania kredytu
- podniesienia wydajności pracy
- poprawy jakości produkcji
- opłacalności leasingu operacyjnego
- utworzenia nowego przedsiębiorstwa
- podniesienia atrakcyjności usług podstawowych
Cele biznesplanu
Treść biznesplanów dla różnych odbiorców powinna być taka sama. Warto jednak zaakcentować zagadnienia istotne dla danego odbiorcy. Uporządkowanie celów jest niezwykle istotne ze względu na czytelność i użyteczność samego dokumentu. Dlatego należy się skupić na działaniach, które są niezbędne do zrealizowania planu. Wywiązanie się z postawionych celów ma doprowadzić do powodzenia planowanego przedsięwzięcia. Mamy więc do czynienia z rodzajem hierarchii celów. Warto wyodrębnić cele główne, cele średnio i krótkookresowe oraz zadania do wykonania.
Cele główne pomagają nam wyróżniać się na tle konkurencji i przyciągnąć klientów. Nie oznacza to, że oferujemy zupełnie nowy produkt czy usługę, ale robimy to w inny sposób, pod jakimś względem lepiej niż konkurencja. Cele główne dotyczą najczęściej osiągnięcia zakładanego udziału w rynku, określonego poziomu sprzedaży lub zwrotu od zainwestowanego kapitału. W przypadku firm już obecnych na rynku chodzi o odbudowę wizerunku, realizację nowych przedsięwzięć lub opanowanie nowej przestrzeni do tej pory zajmowanej przez konkurencję.
Cele średnio i krótkookresowe to tak zwane „kamienie milowe” lub „zaplanowane przystanki” w drodze do osiągnięcia celów głównych czyli długookresowych. Zazwyczaj dotyczą wybranych dziedzin jak na przykład: wprowadzenie drugiej zmiany, odzyskanie płynności finansowej czy osiągnięcie poziomu sprzedaży, które pokryje koszty.
Zadania pełnią rolę wykonawczą dla realizacji celów. Zadanie określa precyzyjnie, co ma zostać zrobione oraz w jakim czasie. Cele bez ustalonych później zadań nie mają większego sensu.
Biznesplan to narzędzie służące do realizacji celów. Dlatego wyraźne wyszczególnienie celów jest tak istotne. Odpowiada ono na podstawowe pytanie – Do czego służy biznesplan?
Zadanie: Pamiętaj o tej definicji, celach i istocie biznesplanu, a lepiej zrozumiesz i ukierunkujesz swój biznes. A jeśli starasz się o dotacje bądź kredyt w oparciu o swój biznesplan, to masz większą szansę, ponieważ okaże się on jeszcze bardziej wiarygodny.
Biznesplan przykład i wzory
I. Opis przedsięwzięcia / inwestycji
1. Dane przedsiębiorstwa i właściciela
- nazwa firmy
- adres, telefon
- rodzaj prowadzonej działalności
- forma prawna (np. indywidualna działalność gospodarcza, spółka cywilna)
- główny oferowany produkt lub usługa
- znaki towarowe i patenty
- nazwiska założycieli i/lub wspólników
- lata działalności firmy
- obecny i zakładany udział w rynku
- wysokość aktualnie zainwestowanych środków i ich źródło finansowania
- wysokość potrzebnego dodatkowego finansowania
- potencjalne terminy i sposób zwrotu dodatkowego finansowania
- wartość biznesu na pierwszy dzień działalności operacyjnej
- nazwiska świadczących usługi księgowe, doradcze, prawne
- data i forma założenia firmy
- najważniejsze dane finansowe
- znaczące osiągnięcia firmy (nagrody itp.)
- dane o poprzednich i obecnych udziałowcach
- obecny stan finansowy, prawny i organizacyjny
2. Cele działalności gospodarczej
- nazwa przedsięwzięcia / biznesu
- produkty lub usługi
- docelowe rynki dla promocji produktów lub usług
- planowana lokalizacja siedziby firmy / biznesu
- jak rozwinie się biznes?
- czym wyróżnia się od konkurencji?
- zwrot z inwestycji
- procentowy udział na rynku
- określone założenia finansowe
- kolejne poziomy rozwoju procesu technologicznego
3. Oferowane usługi/produkty
Dokładniejszy opis produktów/usług i uzasadnienie ich zastosowania na rynku.
II. Analiza rynku + plan marketingowy
- Aktualna konkurencja
- Potencjalni klienci/kontrahenci
- Potencjalne ceny oferowanych usług/produktów
- Promocja i reklama przedsięwzięcia
III. Analiza SWOT
- Szanse przedsięwzięcia / inwestycji
- Zagrożenia
- Zalety
- Wady
- Majątek trwały
- Zasoby finansowe
- Cechy produktu
- Promocja, dystrybucja
- Szanse i zagrożenia płynące z rynku biorąc pod uwagę czynniki: polityczne, prawne, etyczne, technologiczne, siła przetargowa odbiorców i dostawców, prawdopodobieństwo pojawienia się nowej konkurencji i podobnych produktów/usług, kontakt z bankiem.
IV. Strategia
- Organizacja przedsięwzięcia / inwestycji
- Zatrudnienie i wynagrodzenie brutto
V. Finanse
- Inwestycja
- Zaopatrzenie
- Wydatki miesięczne
- Planowane przychody miesięczne
- Źródła finansowania
Wzór biznesplanu do Urzędu Skarbowego
1. Informacje o firmie i wnioskodawcy
- Nazwa:
- Adres siedziby firmy:
- Adres do korespondencji:
- Telefon:
- Lokalizacja działalności gospodarczej / Miejsce wykonywania działalności:
- Bank i rachunek bankowy działalności gospodarczej:
1.2. Życiorys zawodowy wnioskodawcy
Opisujemy tutaj uzyskane wykształcenie, przebyte kursy, doświadczenie zawodowe i posiadane umiejętności pomocne w realizacji przedsięwzięcia/biznesu
- Imię i nazwisko
- Data urodzenia
- Wykształcenie
- Inne kwalifikacje i umiejętności
- Doświadczenie zawodowe
2. Charakterystyka przedsięwzięcia
Stanowi ona ważne wprowadzenie do biznesplanu.
2.1. Opis planowanego przedsiębiorstwa
Dlaczego działalność została założona. Opis przedmiotu, formy organizacyjno-prawnej, rozliczeń podatkowych, wielkość wkładu własnego i źródła finansowania.
- Data rozpoczęcia działalności
- Rodzaj działalności
- Przedmiot i zakres działalności (według Polskiej Klasyfikacji Działalności – PKD): nazwa PKD i nr PKD
- Forma organizacyjno-prawna
- Rozliczenia z Urzędem Skarbowy: a) rozliczenie podatku dochodowego: książka przychodów i rozchodów, pełna księgowość, ryczałt od przychodu ewidencjonowanego, karta podatkowa; b) podatek VAT: wnioskodawca chciałby zostać w przyszłości podatnikiem VAT, wnioskodawca nie chce zostać podatnikiem VAT.
- Źródła finansowania wkładu własnego (gotówka, kredyt, pożyczka, inne)
- Wysokość łącznej kwoty wnioskowanych środków na rozwój biznesu
- Charakterystyka przedsięwzięcia (cel założenia przedsiębiorstwa i powód wyboru jego odpowiedniej branży, formy rozliczeń itp.)
3. Plan marketingowy
Wszelkie działania marketingowe i sprzedaż produktów. Przedstawia on ważny opis oferowanego produktu/usługi, opis kanałów dystrybucji, promocje i politykę cenową, charakterystykę rynku docelowego i konkurencji, wysokość sprzedaży i planowane przychody.
3.1. Opis produktu/usługi
- opis produktów/usług i wybór rynku
- zalety produktów/usług
3.2. Charakterystyka rynku
To część, w której przedstawia się wyniki analizy rynku i danej branży.
- Klienci docelowi: charakterystyka nabywców produktów/usług, potencjalna liczba klientów, opis kluczowych klientów
- Zakres rynku (lokalny, regionalny, krajowy, eksport)
- Oczekiwania i potrzeby Klientów na temat produktów/usług?
- Czy popyt na produkt/usługę jest stały czy podlega zmianom?
- Wydatki i obawy przed wejściem na rynek: 1. Aktualna konkurencja; Koszty: wyposażenie, szkolenia i podnoszenie kwalifikacji, leki i materiały jednorazowe, utrzymaniem czystości siedziby, magazynu i innych pomieszczeń, dojazd.
3.3. Konkurencja na rynku
1. Przedstawiamy tutaj krótki opis istniejącej konkurencji oraz ich działania związane z pojawieniem się nowego przedsiębiorcy na rynku, wprowadzeniem naszych produktów i usług.
Wymieniamy najważniejsze firmy konkurencyjne i oceniamy ich ofertę (produkty/usługi) w porównaniu z naszą w skali od 1-10. Najlepiej to uczynić w tabelce, ponieważ ocena nie ma być ogólna, lecz przedstawiać takie wartości, jak: jakość, cena, reklama i promocja oraz średnią ocen.
Na przykład:
1. Wypożyczalnia kajaków „….” – krótki opis i poniżej tabela
Jakość | Cena | Reklama | Średnia ocen | |
Wypożyczalnia kajaków „Konkurencja” | 7 | 4 | 8 | 6 |
Wypożyczalnia kajaków „My” | 9 | 8 | 9 | 8 |
2. Przedstawiamy najważniejszych konkurentów i ich działania w wyniku pojawienia się nas i naszej oferty na rynku. Może obniżą ceny, zastosują nowe działania reklamowe, zwiększą jakość – należy to opisać.
Przykład:
W mieście, w którym zamierzam prowadzić działalność, nie znajduje się żadna wypożyczalnia kajaków. Najbliższa położona jest w mieście …., w odległości około 10 km. Właścicielem jest Pan Jan Kowalski. W społeczeństwie znany jest jako osoba godna zaufania, dyspozycyjna i dokładnie realizująca swoje usługi. Działa w tej branży już od 5 lat. Zakładana przeze mnie działalność nie stanowi dla niego zagrożenia, ponieważ posiada stałych klientów i organizuje spływy kajakowe na innych rzekach. Nasze usługi są bardzo podobne, ponieważ dotyczą spływów kajakowych.
3.4. Dystrybucja i promocja
Przedstawiamy, na czym nasza firma ma przede wszystkim zarabiać i jak docierać do klientów. Dajemy do zrozumienia, że mamy dobrze sprecyzowany cel naszej działalności.
Odpowiadamy na takie pytania, jak:
- Jak odbędzie się sprzedaż?
- Jakie zostaną wykorzystane metody płatności?
- Jak wygląda główna promocja produktów i usług?
3.5. Cena
1. Ukazujemy politykę cenową przedsiębiorstwa czyli na podstawie czego zmieniają się ceny produktów i usług oraz wielkość obrotu. Przedstawiamy koszt jednostkowy, zastosowane promocje i ceny u konkurentów. Najlepiej ukazać to w formie tabeli.
Nazwa produktu/usługi | Średnia cena rynkowa | Cena w roku zał. firmy | Rok następny | Rok kolejny |
Pozycjonowanie | ||||
Prowadzenie bloga | ||||
Copywriting |
2. Poniżej ukazujemy, dlaczego tak miałyby wyglądać ceny wybranych produktów/usług. Przykład poniżej:
Ceny przedstawione w tabeli dotyczące usług marketingowych zostały zbadane zgodnie z cennikami ogólnodostępnymi w Internecie, biorąc pod uwagę różne miasta w Polsce….
3.6. Ocena sprzedaży
Przedstawiasz przewidywaną wielkość Twojej sprzedaży.
1. Podaj szacunkową wielkość sprzedaży produktów/usług w kolejnych okresach (sztuki, jednostki), na przykład:
Nazwa produktu/usługi | Wielkość sprzedaży w roku założenia działalności | Rok później | 2 lata później |
Książki / Kursy internetowe | 300 | 500 | 1000 |
2. Dlaczego podane powyżej wielkości są prawdopodobne?
Podane wielkości są realne do osiągnięcia, ponieważ oceniłem, że książki/kursy poradnikowe każdego miesiąca w Internecie wyszukuje około 10 tys. osób. Jeśli więc na początku przekonałoby się do mojej oferty 5%, to wynik ten przyniósłby oczekiwane efekty. Po pozytywnej opinii książki/kursu przez coraz to nowych klientów, regularnie wzrastałaby sprzedaż. Podobne statystyki osiągają wydawcy książek i kursów online – współpracując z wydawnictwami, a zarazem selpublisherzy(samodzielni wydawcy). W związku z tym ilość klientów na moje produkty/usługi powinna okazać się wyższa, niż przewidziana w tabeli powyżej.
3.7. Ocena przychodów
Przedstawiasz prawdopodobne przychody ze sprzedaży najważniejszych produktów/usług.
1. Podajesz szacunkową wielkość przychodów, osiągniętych w konkretnym czasie
Nazwa produktu/usługi | Wielkość sprzedaży w roku założenia działalności | Rok później | 2 lata później |
Książka / Kurs internetowy | 30 000 zł | 50 000 zł | 100 000 zł |
4. Planowane inwestycje
Przedstawiasz plan przyszłej sprzedaży i kosztów prowadzenia działalności gospodarczej. Pozwala to na dokładniejsze wykazanie wyposażenia sprzedaży, środków produkcji i planów rozwojowych.
4.1. Wyjaśnienie planowanych inwestycji
Ukazujesz po kolei planowane inwestycje (np. zakup urządzeń, aplikacji, programów, sprzętu komputerowego, itp.)
1. Uzasadnij planowane inwestycje (po co ci one?)
Na przykład: Chciałbym zająć się edukacją społeczeństwa w zakresie samodzielnego Pozycjonowania stron internetowych. W przeciągu ostatnich 10 lat znacznie zwiększyło się zapotrzebowanie na posiadanie strony firmowej i jej pozycjonowanie. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów chciałbym dostarczyć im książkę/kurs, dzięki któremu będą mogli samodzielnie poradzić sobie z pozycjonowaniem swoich stron www. Z tego względu niezbędne będą mi poniżej wymienione narzędzia. W drugim roku działalności chciałbym zakupić…Natomiast w przyszłości….
2. Poziom inwestycji
Rodzaj inwestycji | Uzasadnienie | Koszty (zł) |
Nowa strona www + reklama Adwords | Strona www i jej promocja to niezbędne narzędzie pozwalające na poszukiwanie kolejnych klientów na moje produkty/usługi. | 10 000 |
Razem | 10 000 |
4.2. Aktualne środki, wyposażenie i zdolności wytwórcze
Przedstawiasz aktualny dostęp do środków, do których masz dostęp i pozwalają na rozpoczęcie sprzedaży/produkcji.
- Czy posiadasz biuro? Czy należałoby je powiększyć bądź szukać nowego?
- Opisz pomieszczenia (wielkość, lokalizacja, warunki, wyposażenie)
- Określ posiadane zasoby techniczne
Numer | Zasób techniczny | Rocznik | Wartość (zł) |
1 | Samochód Space Star | 2003 | 10 000 |
2 | Laptop biznesowy ThinkPad | 2017 | 5 000 |
5. Finanse
W tym miejscu staramy się przedstawić wszelkie przychody i koszty wynikające z prowadzenia działalności gospodarczej. Warto ten plan finansów dokładnie określić w czasie. Dzięki temu udaje się dokładnie ocenić, w jakim momencie zwrócą się wszelkie poświęcone koszty. Pozwoli ocenić czy dany plan biznesowy okazuje się opłacalny.
W planie finansowym warto uwzględnić: rachunek zysków i strat, bilans, rachunek przepływów pieniężnych
5.1 Bilans / Majątek firmy
Zestawienie wszystkich aktywów (aktualnych zasobów) i pasywów (źródeł finansowania).
- Aktywa: urządzenia, meble, maszyny, nieruchomości i środki pieniężne
- Pasywa: kapitał własny(pieniądze), zobowiązania(pożyczki, kredyty, zobowiązania wobec dostawców, hurtowników itp.)
W bilansie warto przedstawić wszystkie aktywa i pasywa, a następnie określić ich wartość w roku, gdy została założona działalność gospodarcza i w latach następnych. Najlepiej to uczynić w formie tabelki. Na dole dobrze jest policzyć wartość wszystkich aktywów i pasywów.
5.2 Zyski i Straty
Przedstawienie zysków i strat wynikających z prowadzenia działalności gospodarczej. To przedstawienie zysków ze sprzedaży produktów/usług. Do wydatków najczęściej zaliczają się maszyny, materiały do produkcji, wypłata wynagrodzeń, zakup wyposażenia, podatki, składki ubezpieczeniowe(ZUS), czynsz, spłata zobowiązań itd. Także warto sporządzić takie zestawienie w formie tabelki, gdzie te zyski i straty będą ukazane w roku założenia działalności oraz w latach następnych. Natomiast na samym dole jeszcze policzone wszystkie zyski i straty.
6. Podsumowanie
W biznesplanie nie mamy obowiązku przygotować całkowite podsumowanie. Natomiast jego stworzenie okazuje się cennym działaniem. Czasami może szybciej przyczynić się do pozytywnego rozpatrzenia naszego wniosku o uzyskanie dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej. W podsumowaniu staramy się krótko zwrócić uwagę na temat realności przedsięwzięcia i jego atrakcyjności.
Przykład: „Proszę o zapewnienie dotacji na założoną działalność gospodarczą o wysokości 50 000,00 zł. Dzięki temu będą mógł zaopatrzyć się w odpowiedni sprzęt, materiały i reklamę. Dzięki nim będę w stanie od razu realizować usługi swojej działalności wobec pierwszych i nowych Klientów. Zamierzam w pełni poświęcić się tej działalności gospodarczej, aby w przyszłości była największym źródłem moich przychodów. Swoje doświadczenie zawodowe będę regularnie powiększać, co przełoży się na dalszy rozwój tej działalności.”
7. Plan wydatków
W planie wydatków staramy się przedstawić rozpiskę wszystkich wydatków kwalifikowanych(wynikających z realizacji inwestycji w poszczególnych miesiącach). Takie zestawienie także warto przedstawić w formie tabelki, w której pokażemy rodzaj wydatku, a następnie przedstawimy go w odpowiednim miesiącu. Na dole dbamy o podsumowanie wszystkich wydatków. To właśnie te wydatki będzie można zaliczyć w koszty firmy.
Biznesplan – polecane książki
Możliwe, że szukasz ciekawej książki na temat biznesplanu, która krok po kroku omawia wszystkie tematy z tym związane. Jeśli tak, to przygotowałem Ci zestawienie najlepszych książek o biznesplanie. Poniżej masz do nich linki afiliacyjne, które zaprowadzą Cię do miejsc, gdzie książki te otrzymasz w najlepszej cenie. Polecam!
- Jak solidnie przygotować profesjonalny biznesplan – 3 autorów, specjalistów od finansów i ekonomii, tłumaczą prostym językiem, jak przygotować biznesplan, który zaprowadzi nas do sukcesu w biznesie(pozwoli uzyskać dotacje z urzędu pracy, unijne czy innego rodzaju).
- Jak napisać biznesplan – pozwala przygotować się każdemu przedsiębiorcy do dokładnego przeanalizowania swojego biznesu i ułożenia najlepszego biznesplanu. Tłumaczy, jak zebrać niezbędny kapitał do prowadzenia działalności, jak ocenić mocne i słabe strony swojego biznesu, jak radzić sobie z konkurencją, jak wykorzystać biznesplan w zarządzaniu firmą i jak zrozumieć finanse w swoim biznesie.
- Biznesplan po polsku – w prosty sposób, dla prostego Kowalskiego, wytłumaczone zasady biznesplanu i sposób ich sporządzania krok po kroku. Ukazuje, jak przygotować biznesplan na rozpoczęcie działalności, na działalność rozwojową i dotacje unijne.
- Biznesplan w praktyce – praktycznie wyjaśnia, jak dokładnie sporządzić biznesplan, który ma na celu zdobycie pewnych dotacji, na przykład z urzędu pracy czy unijnych(na rozpoczęcie działalności gospodarczej bądź dotacje w ramach funduszy strukturalnych).
Znana Ci jest definicja Biznesplanu, jego rodzaje, cele i przykład. Możliwe, że dzięki temu o wiele łatwiej będzie Ci przygotować taki biznesplan, aby uzyskać dotacje bądź by lepiej zaplanować swój biznes. Powodzenia!